Cyberfraude

Kijk jij nog op van spam in je mailbox? Fraude verplaatst zich hoe langer hoe meer naar het internet waar grote groepen mensen op een snelle en eenvoudige manier bereikt kunnen worden. Duizenden mails worden verstuurd en als slechts enkele mensen erin lopen dan verdienen de criminelen hier goed geld aan.

Terwijl we vroeger spam en oplichtingsmails makkelijk konden herkennen, worden deze vandaag steeds beter. Maar de criminelen maken ook handig gebruik van andere kanalen zoals de sociale media (Facebook, Twitter, Instagram, Snapchat, Whatsapp,…).

De dienst Veiligheid en Samenleven gaat dan ook de strijd aan tegen fraude op het internet. Op deze pagina bespreken we een aantal verschillende oplichtingstrucs.

Money Mule

Bij internetfraude wordt geld afhandig gemaakt door internetcriminelen. Deze bedragen rechtstreeks op hun eigen rekeningen plaatsen zou het te makkelijk maken voor de politie. Daarom sluizen ze deze bedragen door via diverse rekeningen om zo hun anonimiteit te vergroten. Hiervoor hebben ze tussenpersonen nodig. Door gebruik te maken van tussenpersonen (money mules) is de identiteit van de fraudeur moeilijker te achterhalen. Dit zijn vaak gewone burgers die niets te maken hebben met de fraude maar een aanbod krijgen om snel en eenvoudig geld te verdienen.

Vaak zal het geld dat de criminelen ontvangen op de rekening van de money mules worden geplaatst, het is dan aan de eigenaar om het geld over te maken naar een andere rekening. Deze persoon wordt hier dan voor betaald.

Het gebeurt ook dat de eigenaar zelfs meewerkt. Fraudeurs zijn erom gekend om jongeren te benaderen en in ruil voor een bedrag hun bankkaart en pincode over te kopen. Dit lukt soms omdat de jongeren maar weinig geld op hun rekening hebben staan en soms een veelvoud geboden worden voor hun kaart en code.

In beide gevallen is het ‘slachtoffer’ ook dader. Want die heeft crimineel geld doorgesluisd of eraan meegeholpen.

• Pas op voor ‘gemakkelijke’ jobadvertenties. Deze kan je op diverse websites en sociale mediakanalen terugvinden. Men belooft een simpele job die je van thuis uit kan doen.
• Pas ook op voor goede doelen die op zoek zijn naar vrijwilligers om gelijkaardige ‘donaties’ over te boeken.
• Probeer steeds zo veel informatie te verkrijgen over de persoon of organisatie die je dit aanbod doet.
• Geef nooit je bankkaart en pincode aan iemand anders. Ook niet in ruil voor een beloofd geldbedrag.

Ben je een money mule, dan kan dit ook negatieve gevolgen hebben bij je bank. Zo kan je later moeilijker aan een leningen geraken of een andere dienst van je bank krijgen.

Sextortion

Als je slachtoffer bent van fraude via het internet schaam je je soms om aangifte te doen. Ben je echter slachtoffer van sextortion dan staat het schaamrood vaak nog meer op je wangen.

Bij sextortion zoeken criminele bendes naar mannen en vrouwen op het internet om ze te verleiden tot het delen van intieme beelden. Men maakt hun slachtoffers wijs dat ze leeftijdsgenoten zijn en gaan zo vriendschappen aan via sociale media. Na een tijdje krijgen de gesprekken een seksuele wending en overhaalt men het slachtoffer om intieme beelden te delen. Nadien krijgt de persoon het bericht dat de beelden openbaar gemaakt zullen worden als er geen geld wordt overgeschreven.

Waar kan je op letten?

• Wees steeds op je hoede voor een nieuw vriendschaps- of gespreksverzoek van een onbekende. Een blik op het profiel kan je al vaak helpen. Vaak zijn de profielen nog maar net aangemaakt en is er maar een minimum aan informatie op terug te vinden. Een profielfoto en omslagfoto, liefst van een knappe man of vrouw om als lokmiddel te gebruiken. De foto’s die ze gebruiken zijn gewoon van het internet geplukt. Dit kan je snel nakijken door gebruik te maken van Google Afbeeldingen waarmee je kan zoeken op foto’s om te zien waar deze allemaal verschijnen.
• Wanneer de vraag voor intieme beelden gesteld wordt, dan weet je vaak genoeg. Webcamsex met onbekenden doe je niet! Stuur ook geen naaktfoto’s of intieme beelden van jezelf door.
• Nog meer zekerheid? Dek je webcam af!
• Kun je het echt niet laten? Zorg er dan voor dat de beelden volledig anoniem zijn. Dit is niet enkel een beeld zonder je gezicht. Maar denk ook aan opvallende tatoeages en piercings, de kamer waar je in bent, foto’s in de achtergrond, …
• Word je toch slachtoffer, doe zeker aangifte bij de lokale politie. Sextortion is strafbaar! Betaal zeker niet, wat ze ook beloven men blijft de beelden van jou hebben.
• Ben je minderjarig neem dan ook contact op met Child Focus (116 000) zij kunnen je helpen in deze moeilijke periode.

Loterijfraude

Proficiat! Je hebt het grote lot gewonnen. Gelukkig maar dat iemand in jouw plaats meegespeeld heeft!

Bij loterijfraude krijg je een mail of een telefoontje om jou in te lichten dat je het grote lot gewonnen hebt bij een wedstrijd. Je hebt echter niet meegedaan of men hoopt dat je wel eens meedoet aan een wedstrijd, maar niet herinnert aan wat precies. Om jouw prijs te ontvangen moet je echter een waarborgsom geven of transferkosten betalen.

Hierbij gebruiken ze soms valse notarissen om het officiëler te laten overkomen. Helaas is er maar een zekerheid, het bedrag zal je niet ontvangen en het geld dat je deponeerde ben je kwijt.

Ga nooit in op dit soort aanbiedingen!

Ben je toch slachtoffer van oplichting? Doe dan steeds aangifte bij de lokale politie en gebruik het meldpunt Fraude van de FOD Economie. 

Ticketfraude

Het zomerseizoen komt eraan, tijd om enkele concerten en festivals mee te pikken. Maar zijn jouw tickets wel echt? En heb je er een correcte prijs voor betaald? Net voor een groot evenement worden er al snel kaarten te koop aangeboden via sociale media. Personen kunnen op het laatste moment niet gaan en verkopen hun ticket. Pas steeds op met wie je zaken doet.

• Check steeds het profiel van de verkoper. Bij oplichters zijn deze profielen vaak snel aangemaakt en bevatten ze weinig informatie. De foto’s zijn van het internet geplukt dus kan je deze ook eens met een Google Image Search opzoeken.
• Kijk na of de verkoper ook op andere pagina’s of kanalen de tickets probeert te verkopen. Gegeerde tickets zullen vaak snel verkocht zijn. Indien ze blijven te koop staan dan weet je dat er iets niet klopt.
• Koop liefst via de officiële kanalen. Zo ben je zeker dat je ook de correcte prijs betaalt. Soms kopen doorverkopers tickets op en gaan dan creatief aan de slag met een grafisch programma om de namen en natuurlijk ook de prijs op de tickets aan te passen.
• Verkoop je zelf een ticket, pas dan op voor screenshot fraude. Hierbij ontvang je een bewijs van betaling in de vorm van een screenshot om zo jou te laten geloven dat ze de tickets betaald hebben.
• Er bestaan veilige kanalen om tickets door te verkopen, zo heb je Ticketswap. Deze site zet sterk in op controle. Zo neem je alvast het risico weg.

Vrienschapsfraude

Contactadvertenties vormen al jaren een populaire manier voor oplichting op het internet. Via een vals profiel proberen de oplichters in contact te komen met hun slachtoffers en een vertrouwensband op te bouwen. Deze kom je tegen op datingsites maar ook op sociale media zijn zij actief. Je ontvangt een vriendschapsverzoek van iemand die je niet kent. Zij doen dit in de hoop om een gesprek aan te gaan. Tijdens dit gesprek trekken zij je in hun eigen wereld van leugens. Met maar een doel: jou geld afhandig maken.

Wees daarom steeds op je hoede wanneer je een nieuw vriendschapsverzoek of gespreksverzoek ontvangt. Wie is deze persoon eigenlijk en waarom contacteert hij net jou? Een blik op het profiel kan je vaak al helpen. Vaak zijn dit profielen die nog maar net aangemaakt zijn en waar er maar een minimum aan informatie op terug te vinden is. Een profielfoto en omslagfoto, liefst van een knappe man of vrouw om als lokmiddel te gebruiken. De foto’s die ze gebruiken zijn gewoon van het internet geplukt. Dit kan je soms snel nakijken door gebruik te maken van Google Afbeeldingen waarmee je kan zoeken op foto’s om te zien waar deze allemaal verschijnen.

Wees echter enorm alert wanneer de vraag om geld komt. Oplichters hebben tal van redenen waarvoor ze geld nodig hebben en die redenen verhinderen hen meestal om jou te bezoeken (geld voor zieke familieleden, geld voor visums, tijdelijk cash te kort omdat hun geld vastzit, geld voor vliegtuigtickets,…). Vaak komt dit met de garantie dat ze het zullen terugbetalen. De contacten gaan goed zolang ze geld ontvangen en dan stoppen ze en verdwijnen ze.

Wanneer je nadien klacht wenst in te dienen bij de politie is er vaak nog slecht nieuws. Vaak zijn deze personen niet traceerbaar. En wanneer je hen vrijwillig geld hebt gegeven is er vaak geen sprake van een misdrijf.

Oplichters discrimineren ook niet op basis van het geslacht. Zowel mannen als vrouwen zijn slachtoffer van deze praktijken.

Fraude bij verkoop of aankoop van auto's

• Het aanbod voor de aankoop van de wagen tegen de vraagprijs (of zelfs een hogere prijs) krijg je zeer snel binnen. Men is geïnteresseerd, maar vaak zit men in het buitenland. Via een transportfirma zal de wagen opgehaald worden. Vaak betalen ze hier met een ‘valse’ buitenlandse cheque. Het geld zal onder voorbehoud op je rekening worden geplaatst, maar het kan soms enkele weken duren voordat men zeker is dat het een echte cheque is.
• Ook bij overschrijvingen moet je opletten, vaak maakt men betalingsbewijzen na om je te overtuigen je wagen reeds over te dragen. Ga hier nooit op in totdat je effectief het geld op je rekening ziet staan. Ook hier kan men eventueel gebruik maken van een escrow service die het geld zogezegd bewaard. Vaak is deze dienst ook onderdeel van de oplichting.
• Soms ontvang je ook een hoger bedrag dan wat ze moesten betalen. Dit gaat dan om een vergissing. Men vraagt je uiteraard om dit bedrag terug te storten. Vaak zal je dit moeten doen terwijl je nog niet zeker bent of je je geld wel degelijk ontvangen hebt. Zo ben je niet alleen je wagen maar ook nog wat extra geld kwijt.
• Oplichting van je verzekering. Hiermee geraak je je wagen niet kwijt, maar laat je wel je verzekering voor onbestaande kosten opdraaien. Na het plaatsen van de wagen (liefst met een foto van de nummerplaat) wordt je gecontacteerd en krijg je allerlei vragen over je wagen en jezelf gesteld. Voor de rest zal je hier niets meer van horen, maar de criminelen gebruiken deze informatie om vervolgens als bijvoorbeeld herstelfirma van je voorruit een schadeclaim in te dienen. Gezien het beperkte bedrag zal je hier zelf niets van horen. Pas dan ook op met welke informatie je deelt.
• Na verkoop krijg je een mail dat er onbeschreven schade is aan de wagen. De koper eist dat je hem vergoedt voor zijn reiskosten, de zogezegde schade en meer. Los dit op door een duidelijk contract waarin de auto (en eventuele schade) beschreven staat en dat de wagen in deze toestand wordt verkocht. Onderteken dit met alle partijen. Ga zeker niet in op schade-eisen.