Op de gevels van woningen die aan het openbaar domein grenzen bestaat er een zogenaamd gevelrecht. Dat betekent dat derden voorwerpen (zoals elektriciteitskabels) op de gevel mogen bevestigen.
Voor wie?
Slechts bepaalde bedrijven en instanties hebben het recht om iets aan de gevel te bevestigen zonder dat ze daarvoor de toestemming van de eigenaar nodig hebben en elk volgens specifieke voorwaarden:
- de beheerder van het elektriciteitsnet (Fluvius)
- de door het BIPT erkende telecomoperatoren
- de openbare vervoersmaatschappij De Lijn
- nutsbedrijven
- de wegbeheerder.
Voor beschermde gebouwen geldt bovendien een bijzondere procedure om kabels/leidingen op een gevel te plaatsen. Het Agentschap Onroerend Erfgoed stelde daarvoor deze procedure op.
De aangelegde kabels, lijnen, bijbehorende uitrustingen en voorwerpen blijven eigendom van het bedrijf of de instantie die ze eraan bevestigt. Zij zijn ook gemachtigd om alle nodige instandhoudingswerken eraan uit te voeren. Het gebruik van de gevel leidt niet tot een eigendomsoverdracht van (een deel van) de gevel.
De basis en de voorwaarden om gebruik te maken van de gevel verschillen naargelang het gebruik.
Hierna volgt een verklarende tekst. Voor de juridische grondslag verwijzen we telkens naar de respectievelijke wetteksten.
Elektriciteitskabels
(basis: Energiedecreet dd. 8.05.2009, art. 4.1.23 ev)
Behalve in hoogdringende gevallen waarbij de veiligheid imminent in het gedrang komt, mogen de gevelwerken pas worden aangevangen nadat de belanghebbende eigenaars of personen met een zakelijk recht per aangetekend schrijven minstens 2 maanden voor de geplande start van de werken hiervan werden ingelicht.
De netbeheerder vergoedt bij minnelijke overeenkomst de eigenaars en de eventuele houders van een zakelijk recht voor het nadeel dat mogelijks voortvloeit uit het bezetten van de gevel. Als partijen hierbij niet tot een minnelijke overeenkomst komen, wordt het geschil voorgelegd aan de vrederechter.
Het gevelrecht van een netbeheerder kan de eigenaar en houders van een zakelijk recht niet hinderen om zijn goed te omheinen, af te breken, te verbouwen of te herstellen. In voorkomend geval dient de netbeheerder de lijnen en de steunen die geplaatst zijn weg te nemen, te verplaatsen of aan te passen, voor zover deze de geplande werkzaamheden hinderen. Hiervoor dient de eigenaar of houder van een zakelijk recht minstens zes maanden voor de geplande start van de werken de netbeheerder per aangetekend schrijven hiervan in kennis te stellen.
De kosten voor het wegnemen, verplaatsen of aanpassen zijn ten laste van de betrokken netbeheerder. De betrokken netbeheerder kan die kosten evenwel terugvorderen als de werken niet gestart worden binnen een termijn van drie jaar na het verzoek tot wegname, verplaatsing of aanpassing.
Communicatiekabels
(basis: wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven, art. 97 ev)
Indien een operator het voornemen heeft kabels, bovengrondse lijnen en bijbehorende uitrustingen aan te leggen, op te ruimen of hieraan werken uit te voeren, streeft zij met de eigenaar van de gevel waarop steun wordt genomen naar overeenstemming over de plaats en de wijze van uitvoering van de werken.
Indien hierbij niet tot een overeenstemming wordt gekomen geeft de operator per aangetekend schrijven aan de eigenaar een duidelijke omschrijving van de voorgenomen plaats en de wijze van uitvoering van de werken. Binnen de acht vrije dagen na de ontvangst van dit schrijven kan de eigenaar een gemotiveerd bezwaarschrift indienen bij het BIPT, die vervolgens beide partijen hoort en binnen de termijn van één maand een gemotiveerde beslissing neemt. De uitvoering van het voornemen wordt geschorst door de indiening van het bezwaarschrift.
De eigenaar of de rechthebbende op wie de gedoogplicht rust, behoudt het recht om alle werken aan het privé-eigendom uit te voeren, onder voorbehoud geen maatregelen te nemen, die alleen een wijziging of verplaatsing van de kabels, bovengrondse lijnen en bijbehorende uitrustingen tot doel zouden hebben. Hij/zij dient hiervoor ten minste twee maanden vóór het aanvangen van de werken, die een wijziging of verplaatsing van de kabels noodzaken, de operator hiervan per aangetekend schrijven in kennis.
De kosten voor de wijziging of verplaatsing van de kabels, bovengrondse lijnen en bijbehorende uitrustingen zijn ten laste van de operator. Wanneer, behoudens een geval van overmacht, de voorgenomen werken echter niet binnen één jaar vanaf de dag van de verwittiging zijn aangevangen, kan de operator de gemaakte kosten en de kosten om de oorspronkelijke toestand te herstellen (zo dit nodig blijkt) ten laste leggen van de eigenaar of de rechthebbende.
De aanleg en de uitvoering van alle andere werken in, tegen en op gebouwen en bijhorende gronden, om deze gebouwen aan te sluiten op het netwerk van de operator, moeten worden gedoogd, tenzij de eigenaar en de rechthebbende bereid zijn de meerkosten van een tegenvoorstel te dragen.
Wanneer een operator werken uitvoert aan kabels, steunen of apparatuur die steun hebben op de gevel, is deze ertoe gehouden het goed te herstellen in zijn oorspronkelijke staat binnen een redelijke termijn. Hiervan kan worden afgeweken bij overeenkomst tussen de operator en de eigenaar of rechthebbende van het goed. Deze regeling is evenwel niet van toepassing op schade die onvermijdelijk wordt aangericht aan een goed, wanneer het werk van de operator noodzakelijk is voor de aansluitingen van de eigenaar of de rechthebbende van dit goed
Tenslotte dient de eigenaar (of rechthebbende) van een goed alle maatregelen nemen om, zonder hinder, de werken te laten uitvoeren aan de kabels, bovengrondse lijnen en bijhorende uitrustingen.
Overig
(basis: politieverordening Blankenberge, art. V.2.4.4.1)
De eigenaars van private eigendommen zijn verplicht alle aanwijzingen van openbaar nut te dulden, zoals signalisatieborden en andere verkeerstekens, straatnaamborden, huisnummerplaatjes, steunijzers voor openbare verlichting, plaatjes met aanduiding van water-, en gaskranen, bekabeling (zowel spankabels voor de bovenleiding als elektriciteitskabels) voor De Lijn en bekabeling nodig voor de distributie, ...