Stemmen met een volmacht

Kiezers kunnen in bepaalde omstandigheden een volmacht geven. Daarvoor zijn een volmachtformulier en een bijhorend attest vereist. De volmachtkrijger moet die documenten op de verkiezingsdag meebrengen naar het stembureau. Om misbruik van volmachten te voorkomen, wordt een lijst opgesteld van de kiezers die een volmacht hebben uitgeoefend. Het ronselen van volmachten is strafbaar.

Download hier het volmachtformulier voor 13 oktober 2024.

Redenen voor volmacht

Kiezers zijn niet verplicht om een volmacht te geven als ze, om eender welke reden, niet naar het stemlokaal kunnen gaan om te stemmen. Kiezers zijn ook niet verplicht om attesten of bewijsstukken in te dienen als ze niet gaan stemmen en ook geen volmacht geven.

Kiezers kunnen wel alleen een volmacht geven als ze niet zelf naar het stemlokaal kunnen gaan omwille van een van onderstaande redenen, die ze moeten aantonen met het bijhorende attest.

  • De kiezer is omwille van medische redenen niet in staat om naar het stembureau te gaan of er naartoe gevoerd te worden. De kiezer voegt dan een medisch attest bij de volmacht. Een arts die zelf kandidaat is, mag geen attest geven.
  • De kiezer is om beroeps- of dienstredenen in het buitenland. De kiezer voegt dan bij de volmacht een attest van de werkgever met de bevestiging dat die op 13 oktober 2024 om beroeps- of dienstredenen niet kan gaan stemmen. Ook de leden van het gezin of het gevolg van de kiezer die met hen in het buitenland verblijven, kunnen op basis van dat attest een volmacht geven.
  • De kiezer is in België, maar moet op de dag van de verkiezingen werken. De kiezer voegt dan bij de volmacht een attest van de werkgever met de bevestiging dat die op 13 oktober 2024 om beroeps- of dienstredenen niet kan gaan stemmen.
  • De kiezer oefent het beroep van schipper, marktkramer of kermisreiziger uit. De kiezer voegt dan bij de volmacht een attest waaruit de uitoefening van het beroep blijkt. De burgemeester van de gemeente waar de kiezer in het bevolkingsregister is ingeschreven levert het attest (formulier A96b) af. Ook de leden van het gezin die met de kiezer samenwonen, kunnen op basis van dat attest een volmacht geven.
  • De kiezer verkeert ten gevolge van een rechterlijke maatregel in een toestand van vrijheidsbeneming. De kiezer voegt dan bij de volmacht een attest van de directie van de inrichting waar die zich bevindt.
  • De kiezer kan niet naar het stemlokaal gaan om redenen in verband met hun geloofsovertuiging. De kiezer voegt dan bij de volmacht een attest van de religieuze overheid met de bevestiging dat hij op 13 oktober 2024 niet kan gaan stemmen.
  • De kiezer is student en kan om studieredenen niet naar het stemlokaal gaan. De kiezer voegt dan bij de volmacht een attest van de directie van de instelling waar die studeert.
  • De kiezer verblijft tijdelijk in het buitenland om andere redenen dan hierboven vermeld. De kiezer voegt dan bij de volmacht een attest van de burgemeester of van zijn gevolmachtigde waarmee deze de onmogelijkheid om op 13 oktober 2024 naar het stemlokaal te gaan, vaststelt. De kiezer vraagt dat attest (formulier A96a) aan bij de burgemeester uiterlijk op 12 oktober 2024 en voegt bij hun aanvraag de nodige bewijsstukken. Deze bewijsstukken kunnen bijvoorbeeld zijn: een reservatie bij een reisbureau, een kopie van een hotelvoucher, een kopie van een vliegtuigticket, een bewijs van boeking of een reservatie van een hotel of kampplaats via internet etc.

Voorwaarden

De kiezer die niet zelf gaat stemmen, is de volmachtgever. De kiezer die gaat stemmen in de plaats van de volmachtgever, is de volmachtkrijger.

Een volmacht geldt voor alle verkiezingen waarvoor de volmachtgever uitgenodigd is. De volmachtkrijger moet dus stemrecht hebben voor minstens dezelfde verkiezingen als die waarvoor de volmachtgever stemrecht heeft.

De volmachtkrijger mag slechts 1 volmacht aanvaarden.

Er zijn 2 documenten nodig om een volmacht te geven:

  • het volmachtformulier A95 waarmee de volmachtgever een volmacht geeft aan de volmachtkrijger. Beide personen moeten het volmachtformulier ondertekenen.
  • een attest dat bewijst dat de volmachtgever niet zelf naar het stemlokaal kan gaan. Welk attest dat is, hangt af van de reden waarom de kiezer een volmacht geeft. Dat attest moet bij het volmachtformulier gevoegd worden.

De volmacht met een verklaring op erewoord is afgeschaft. Dit werd gebruikt wanneer een kiezer geen bewijsstukken kon voorleggen dat die in het buitenland zat. De verklaring op erewoord kan vanaf de eerstvolgende lokale verkiezingen niet meer gebruikt worden om een volmacht te geven. De enige mogelijkheid die het Kiesdecreet vermeldt, is het voorleggen van bewijsstukken.

Procedure

Volmachtkrijgers kunnen geen volmacht uitoefenen als ze enkel een digitale uitnodigingsbrief op het scherm van een smartphone tonen aan het stembureau.

STAP 1 - Op de verkiezingsdag brengt de volmachtkrijger de volgende documenten mee naar het stembureau waar de volmachtgever moet stemmen:

  • het ingevulde en ondertekende volmachtformulier A95
  • de eigen identiteitskaart
  • de eigen uitnodigingsbrief (de uitnodigingsbrief moet niet afgestempeld zijn met de datumstempel door het stembureau waar de volmachtkrijger zelf kan stemmen. Aangezien er geen stemplicht is, moet de volmachtkrijger niet eerst zelf gestemd hebben)
  • de uitnodigingsbrief van de volmachtgever
  • het attest dat bewijst dat de volmachtgever niet zelf kan gaan stemmen.
STAP 2 - De volmachtkrijger geeft het volmachtformulier en het attest af aan de voorzitter van het het stembureau
STAP 3 - De volmachtkrijger kan de stem uitbrengen in de plaats van de volmachtgever.
STAP 4 - Het stembureau brengt de volgende zaken aan:
  • een datumstempel op de uitnodigingsbrief van de volmachtgever
  • de vermelding ‘heeft volmacht gekregen’ op de uitnodigingsbrief van de volmachtkrijger.

Ronselen van volmachten
Op het ronselen van volmachten staat een gevangenisstraf (van 8 dagen tot een maand) en/of een geldboete.

 

Meer info

www.vlaanderenkiest.be